Over de serieuze wijnen van de Côteaux Vitryats, de champagnes uit het subgebiedje bij Vitry-le-François. Plus Châlons-en-Champagne.
Specifiek karakter: Chardonnay …! ¾ van de aanplant – da’s niet exclusief; sommigen doen juist alleen PNoir en PMeunier. Terwijl de bodem enigszins vergelijkbaar is met die van de … Côte de Noirs. Right.
In ieder geval is de Chard hier goed voor redelijk stevige, zeker niet overzware wijnen; citrus met wat ‘exotisch’ fruit. Net als de Sézannais ja maar waarom dat een vermelding verdient weet ik zelf ook niet.
Die bodem is – uiteraard – kalkrijk, Kimmeridgien zoals bekend, terwijl juist hier ook Turoon- en Marne-kalkgrond een flinke rol spelen. Met een kleine dosis mergel erdoorheen, niet onbelangrijk. Eigenlijk is het een kwestie van hoger-lager; boven is het witte kalksteen (met 70% coccollieten en pure witte kalk), lager is het mergeliger.
Heel warm zijn de zomers, koud de winters in dit buitengebied net als de rest van de Champagne. Wel met slechts 1682 zonneuren én liefst 857mm regen per jaar, ten opzichte van 1771 respectievelijk 620mm voor de rest van de streek, die ‘s winters ook wat kouder is, nog. Zo ver richting landklimaat en toch iets gematigder… – ‘s zomers is de kans op storm en hagelbuien tijdens de droogte hier namelijk net wat groter dan elders, dat drukt dus het gemiddelde.
En met 65 tot 97 hℓ/ha opbrengst, voor wie daarop let. En dat met totaal maar 480 hectare…
Op een kaartje zien we hoe het zit qua klimaat: Het is net ‘over’ de grens van twee sub-‘en, hier in de Vitryats. (De wat grotere witte vlek bovenin is het kerngebied van de Champagne; iets naar rechts een mini-vlekje in het groen voor de Vitryats.) Net als de Côtes de Bar maar die zijn weer wat zuidelijker (iets minder koude winters en op het randje van significant iets warmere zomers) en met andere geomorfologie.
Bij elkaar is het maar een beperkt aantal handvol gemeentes c.q. dorpjes: Vitry-le-François, Saint-Amand-sur-Fion, Saint-Lumier-en-Champagne, Lisse-en-Champagne, Bassu, Vanault-le-Châtel, Vanault-les-Dames, Rosay, Val-de-Vière, Doucey, Vavray-le-Petit, Vavray-le-Grand, Bassuet, Changy, Vitry-en-Perthois, Courdemanges, Frignicourt, Huiron, Glannes, Merlaut, Blacy, Loisy-sur-Marne, Sogny, Couvrot, Saint Quentin les Marais, La Chaussée-sur-Marne, Coulvagny, Saint-Remy-en-Bouzemont-Saint-Genest-et-Isson ja zo is de plaatsnaam officieel en ze hebben een eigen burgemeester voor 500- inwoners ook nog. Alles in een gebied van Vanault-le-Châtel tot Vitry-en-François, met een uitloper naar de overkant van de rivier (de Marne, haut hoewel dessous du Lac de Der aussi nommée localement -Chantecoq) tot Courdemanges/Glannes. Volgens een zekere site, is dit het. 15 communes, 264 wijnbouwers, 97,51% Chard, 1,29% Pinot Noir, 1,16% Pinot Meunier – ook die cijfers zullen we met een forse korrel strooizout nemen. Mede wegens:
Want er ligt ook een kluit rond (eigenlijk vooral: in en de ommelanden van) Châlons-en-Champagne..! Dat heet niet voor niets zo, en was misschien traditioneel veel belangrijker dan nu maar nog steeds een belangrijk (cultuurhistorisch) onderdeel van de streek, ook qua wijnen.
Het kerngebied in beeld, als toeristische route (die er een paar overslaat…):
Qua kwaliteit dan naar eigen opgave:
Results may vary, zullen we maar zeggen, al zal de aandacht van de vignerons zelf sowieso wel te proeven zijn in de wijnen en het resultaat gemakkelijk uitstijgen boven al te veel fabriekswerk elders…
Die komen van, in no particular order en sommige meetellend die niet Officieel tot het gebied behoren (?), voor zover ik ze kon vinden:
- Champagne Lépicier Vercruysse, te dat Saint-Remy-en-Bouzemont-Saint-Genest-et-Isson; en een maker mét een scheut Pinot Blanc…!
- Emmanuel Benoit, te Saint-Amand-sur-Fion nearby Coulvagny;
- Briquet et fils, ook van daar;
- Champagne Peinte te Lisse-en-Champagne;
- Didier Sébille te Bassu;
- H. Baty te Bassuet – da’s niet Bassu hoewel niet heel veraf;
- André Chaure/é te Bassuet – idem dus;
- Jean-Lois Chauré, eveneens, het zal wel z’n broer wezen;
- Bolieu champagne ook te Bassuet;
- Champagne Baffard-Ortillon-Beaulieu te Bassuet, jawel. Met de afko van hun naam kunnen ze niet veel;
- Bernard Lonclas, te … idem;
- Champagne l’Hoste, Père et Fils inmiddels, ook;
- Champagne Oudart-Ortillon, ook van daar;
- Dantan Oudit is gevestigd te … <vul in en kleur het plaatje van Bassuet>;
- Munier-Chevalier, van Vitry-en-Perthois;
- Eric Signory et filles te Vitry-en-Perthois ook;
- Antoine Chevalier te Vitry-en-Perthois ookook;
- Pascal Gérardin te Idem;
- Trepo-Leriguier, te Vanault-le-Châtel in het Noordelijke puntje;
- Bertrand Lapie – doet de link het bij u wel? anders deze–, uit La Chaussée-sur-Marne wie kent het niet ze hebben er vast een rez-de-;
- Monique Gironde te Saint Quentin les Marais, ook zo’n sub-sub-subcentrumpje;
- Glé Flammang in Vavray-le-Grand – -le-Petit is ernaast, inderdaad;
- (Niet Mireille maar) Michel Mathieu te Saint Lumier – en Champagne ja logisch;
- Yann Henry uit Saint-Lumier-en-Champagne ook;
- Ook aldaar: (Champagne) Madame Raymonde met de struisvogel(veren);
- Oudit Simmonet te Val-de-Vière;
- Champagne Gruzelle Picard komt ook vandaar. Dat rijmt, van daar. Moeilijk vind baar; best raar;
- Frédéric Bourchier te Couvrot;
- JS Briche te Loisy-sur-Marne;
- Véronique Prulhiére is ook te Loisy-sur-komhoeheetdieriviernouookalweer gevestigd;
- In Merlaut vinden we (inmiddels Cyril niet Guy) Jacquemot-Berton;
- Eric Phelizon te Sogny, redelijk uit de route maar toch ‘dichtbij genoeg’;
- Menu-Jacquier te Changy, hoewel de website niet meer lijkt te bestaan;
- Oh en de Coöperatie voegen we ook toe; doet ertoe!
- Patrice Laurent te Mairy sur Marne – mag deze nog Vitryat heten; eigenlijk officieel niet hè? Hoewel zie hieronder. Enne, zoek-zoek levert geen website met cuvées maar een aspergekwekerij op hetzelfde adres. #dommage;
- Philippe Bonnet te Germinon – mag deze nog Vitryat heten; eigenlijk officieel ook niet hè? Hoewel zie hieronder – hoewel het is langs Châlons-en- al bijna de Côte des Blancs ingescheerd. Enne, deze staat definitief als Fermé Définitivement in het telefoonboek. Jammer.;
- Duval-Leroy, groot óók in Châlons-en-Champagne, en maker van onder andere Forgotten Fours mag van mij nog meedoen met de Vitryats, where else?, evenals;
- GH Martel la maison du champagne E. Rapeneau, ook van daar;
- Champagne Balincourt, te Châlons-en-Champagne ook;
- Joseph Perrier, eveneens van daar;
- Famille Carbot doet ook zaken in en vanuit Châlons, met een eigen museumpje;
- Veuve de Medts nemen we ook op, al lijkt het niet heel goed te gaan met de wijnmakerij;
- J.B. Hery is clear case van Hoort Erbij;
- En als we nog steeds in Châlons-en- zijn, mogen we uiteraard ook Laurent-Perrier niet missen.
Deze acht liggen niet in (komen niet van) het kerngebied dat niet voor niets zo heet en waarom niet de Châlonnais’ apart naar zichzelf genoemd, maar op diverse kaartjes (zie deze bijvoorbeeld) staat wel meer ingekleurd (maar niet benoemd; sic) dan alleen dat core-gebiedje, juist ook voor de Vitryats. Dus. En zelfs het Comité Champagne heeft een onhelder beeld, op deze ad surfaces.
Dat zijn ze állemaal; peildatum 15 december 2023. En ja inderdaad, sommige hebben geen, of nauwelijks, een website. Nee, een Facebook-presence rekenen we al járen niet meer tot zoiets.
Overigens zijn er ook ‘andere’ wijnmakers actief in de regio. Zoals deze te Châlons, die een des Blancs maakt (niet zijnde Champagne of méthode traditionelle zelfs maar da’s een andere cuvée van ze) met de overigens officieel onbekende Pinot B(e)urot. Die we elders vinden als de ‘gewone’ Pinot Gris maar dat terzijde – terzijde dat het jammer is dat er geen FF van wordt gemaakt!
Of neem een Hûre Frères Van de Montagnes-noordzijde zelfs die (óók) Vitrayt in de Mémoire cuvée stopt.
Ter divertissement en als plaats-plaatje overigens; zie dat grondsoort niet de cépage ‘bepaalt’ zonder de rest van Terroir – met name Klimaat…:
Uhm, dus óók zonder Châlons-en- alweer. Terwijl ik de hele Vitryats collectief ook ergens onder de Côte des Blancs geveegd zag. #diejeugdvantegenwoordig! Maar goed, daar stond ook de Sézannais en Montgueux daarbij dus dat is niet serieus te nemen…
