Even een neerpennen (‘pen’? iig geheugendump) over een ideetje, uiteraard in de vorm van een vraag:
Hoe ‘werken’ pacemakers (inclusief ICDs) als controls; hoe ze zó scherp te houden dat ze zowel de requisite complexity buiten de Happy Flow (HF) toelaten, als de al te grote ruis signaleren en terugduwen naar redelijke bandbreedte?
Niet schrikken van de elliptische omschrijving. Ook voor RE’s kan het nog wel duidelijk worden, als ik langzaam typ hieronder.
[Met in en na de tekst inmiddels een reeks Edited to add]
Trouwe lezers herinneren zich nog dat ik de requisite complexity naar voren haalde om het punt van control ≠ 100% Sigma-loos (nul sigma dus; handig voor degenen die alleen de termen denken te kennen maar de statistiek erachter niet kennen) nog eens duidelijk te maken. Requisite complexity: de noodzaak voor een intern ‘systeem’ om ten minste evenveel variëteit te moeten kunnen handlen als de omgeving heeft. Anders is er variëteit in de omgeving(sdata) die het systeem niet aankan.
Zoald altijd al duidelijk was: Overstandaardisatie intern, leidt tot grote botsingen. Zeker in informatiesystemenland – de klassieke invulling daarvan, klassiek ofwel sinds de Sumeriërs-t/m-de-Romeinen ofwel sinds pak ‘m beet de jaren ’80 – gold immers: het systeem is een afbeelding van de werkelijkheid. Ja, een model is een versimpelde weergave van de werkelijkheid om die werkelijkheid te kunnen bestuderen en hopelijk te begrijpen maar per definitie tekortschietend om normatieve uitspraken mee te doen. Nee Jurgen, toch niet altijd weer die verwijzingen naar de politiek Ja hoor wél zie de header bovenaan m’n blog.
De werkelijkheid vatten – ja dat is wat we zien bij (visualisering voor) process mining: de HF van ooit bedoelde geïdealiseerde eenvoudige transactiestromen wordt links er rechts ingehaald door een zekere / flinke / forse hoeveelheid afwijking omdat nu eenmaal zo goed (en soms kwaad) als mogelijk de (in de) werkelijk(heid) gedane transacties te vatten in een meestal toch wat te knellend, alleen versimpeld denken toelatend, al te geïdealiseerd top-down ontworpen systeem. Nog afgezien van de spreadsheets en majeure Waldorf-systemen met ‘een’, ‘twee’ en ‘drie’ in een numeriek veld, of 3.14-als-tekstveld, waar gewone getallen (met ‘=’, zonder ”’) hadden moeten staan. Da’s regelrechte dataontegriteit. Die vaak wordt afgedwongen omdat anders het systeem onacceptabel strak staat ingeregeld – quod non vaak, maar da’s een ander onderwerp: gebruikers die heel andere dingen blijken te willen van een systeem dan de officiële (detail)specs anders is het onacceptabel dus doe nou maar wat de gebruikers willen = hun input inkloppen ongeacht de resultaten want dat is hun pakkie-an niet. En het systeem is er voor de gebruikers, die moeten hun werk kunnen doen, kwijtkunnen in het systeem! Als dan de omgeving ruis afdwingt, so be it, het interne systeem (in brede zin; de gehele organisatie) moet dat aankunnen of (XOR) als fremdkörper worden bevroren en geïsoleerd door de omgeving; Einde Oefening.
[Ja hier hoort nog een stuk bij over Bestuurlijke Informatievoorziening als tweede (derde?) control-loop bovenop de operationele processen; dat vertoog loopt verder analoog dus is ter uwer invulling.]
Maar wel in process mining dus: helemaal ‘dicht’ op de HF krijg je het niet, nooit, en dat is maar goed ook, want enige flex is dus nodig. In de interimcontrole zal dan toch wel een kwalitatieve inschatting volgen over het ruisniveau?
Vergelijkbaar met:
- Een al te mooi hartritmepatroon is niet goed want gaat stuk als er een ietsje aanpassing nodig is – een modicum Ruis muss sein;
- Als de aandelenkoersen/financiële markten en parameters té stabiel zijn/stijgen (te kleine variatie) en iedereen elkaar op de schouder klopt omdat ‘we’ ‘het’ nu eindelijk beheersen, wees dan maar voorbereid op een grote correctie en een chaotische periode (Taleb). Inderdaad, borne out door Inflatie – de EU dacht die onder controle te hebben maar eigenlijk te dicht rond de nullijn en zie de explosie;
- Een wijkagent zal heus geen Zero Tolerance toepassen, dat werkt niet. Een verkeerd geparkeerde auto – die kent ‘ie en hij weet dat die zo weer weg is. Maar wanneer komt de Openbare Orde in het gedrang en moet er even een vingertje worden geheven, sussend of deëscalerend worden opgetreden ..? Als het uit de hand loopt, gaat het mis;
- Een verf(blikjes)fabriek of uw pastasaus wordt op de lopende band vervaardigd, met in de ingrediëntenmix en vullingsgraad (ja inderdaad, dat is de ℮ van environnement not environment bij de inhoudsopgave) altijd net een beetje variatie;
- ‘Punctuated equilibria’ (Dennet);
- Turbulentie is een onopgelost issue: Waar begint verstoring, waar gaat het over in (chaotische) turbulentie?
- Evolutie … een te lage mutatiegraad maakt kwetsbaar voor mutaties in de omgeving. Diversiteit is Rijkdom – dat geldt sowieso, ook geestelijk – en biedt mogelijkheid tot aanpassen; de graad van diversiteit (is er zoiets, dat alle mogelijke verdelingen kan karakteriseren?) biedt de kans de tijd de selectie te doen (à la Dawkins, dus niet dat de less fit afvallen maar crowded out worden door de sterkeren, in veel minder tijd dan vaak gedacht ..!), de populatie die te traag is, haalt het niet. Maar ja, hoe beschrijf je de optimale mutatiegraad?
- Identity & Access Management. Excuus – IA Governance want als het geen Governance heet, bent u niet Belangrijk of zo; zie dan hier. Op enig moment is controle nodig op de feitelijk uitstaande (dus openstaande niet uit staande, oh wat is taal toch prachtig) user-IDs en autorisaties want ondanks controles bij inschrijving (en uitschrijving, hopelijk), zál ruis optreden die zo ideaal is voor kwaadwillende lieden.
- Idem in database-land, waar ondanks buitengewoon goed sluitende integrity controls (zeker deze; waarom kennen zo weinig IT’ers ze?) toch een cumulatieve ‘vervuiling’ van 3-10% per jaar (jawel) doorsnee is. Zie boven over afgedwongen, geforceerde, doorbreking van perfecte functionaliteit;
- Een zekere VerkeersCentrale in NederLand heeft de meetlussen in de snelwegen onder beheer en merkte dat er ongeveer elke twee weken, ongeveer vijf minuten, ‘s nachts plots redelijk druk verkeer was (werd gemeten…) dat 200km/u reed. Waarop een Machine Learning-oplossing werd geïmplementeerd (we spreken over 15 jaar geleden…) die de foute signalen leerde redelijkerwijs te corrigeren. You hear me, pacemaker?
- Etc. Ja voorbeelden te over uit allerlei ongerelateerde (quod non) hoeken.
- Dit lijstje zelf is een voorbeeld van niet-perfecte analogieën – het gaat immers over diverse niveaus van abstractie en vooral over diverse niveaus van complexiteit… – dus dat is lekker recursief. En dat geldt voor mijn blogposts in het algemeen: De ene is best redelijk compleet, afgesloten, de andere is aan het begin en eind flink open ended.
Nou werd ik hier, nu nog op de observatie wegens 1e bullet met als potentiële (sic) oplossing tegen nog onduidelijke (statistisch bijzondere; heb ik weer) oorzaak een pacemaker, getriggerd om na te denken:
Is het concept ‘pacemakers’ ook inzetbaar in de vorm van controls die a. signaleren waar de Happy Flow al te zeer wordt gemeden en b. automatisch bijsturen tot weer een redelijke bandbreedte ruis rond de HF is hersteld?
Idem voor ‘cyber’ oftewel gewone informatiebeveiliging, dat mensenwerk is en dus evenzoveel meer gevoelig voor ‘afwijkend’ gedrag.
Met flankerend nog vragen die al eerder naar voren kwamen; wat is ‘al te zeer gemeden’, wat is ‘redelijke bandbreedte ruis’; hoe voorkomen we Der Totalen Micromanagement met ‘cameratoezicht’ op alle individuele HF-afwijkingen of zelfs individuele transacties; hoe voorkomen we door te schieten onder de n sigma, n to be defined op een of andere manier? Hoe wordt in de process mining het modelleren-om-inzicht-te-verkrijgen afgezet tegenover (?) het versimpelde model dat de resulterende plaatjes zijn?
Maar toch. De pacemaker als vangrails? Op enige afstand van de rijstrook/rijstroken; stippellijntjes daartussen en doorgetrokken lijnen op de flanken met hopelijk duurzame ribbels om de gebruiker (Tesla-chauffeur) wakker te maken en als het echt uit de band dreigt te lopen de vangrails als achtervang. Niet de rails die millimeter-knellend treinen in de band houden – als die, requisite complexity, door de ‘data entry’ gebruikers meer dan die paar mm worden gedwongen af te wijken, is het een train crash. Een ‘brittle’ systeem, dat; de integriteit verkruimelt bij een klein push’je.
Ja er zijn ook andere, meer traditionele types pacemakers, die continu pulsen, micromanagend, dwingend. Dat gaat sowieso niet werken buiten (niet Uber maar) überTayloristische besturing.
Nee, die vergelijking maakte ik al eerder, en klopt dus niet helemaal. We willen een soort hologram-vangrails; fysiek/operationeel niet permanent aanwezig, totdat het nodig blijkt en dan wel ‘fysiek’ zachtjes terug-nudgend.
De verffabriek heeft dat al, vanouds; de bewaking en terugsturing. Als hier. Vanzelfsprekend. Zó vanzelfsprekend dat ‘we’ het in administratieve ‘productiepijplijnen’ lees transactieverwerkende systemen à la uw SAP-met-spreadsheets, alweer al te veel zijn vergeten. ‘Managen’ is de controller zijn. Hoe ‘managen’ de meeste managers / controllers / welke naam u ze nog geven wilt, de transacties van hun afdeling? ‘Niet’ is wat kort door de bocht in het algemeen (hetgeen ik zo kwalificeer omdat de meeste lezers mijn opinie terzake wel kennen), ‘niet als zo’n soepel (feedback)proces’ toch wel heel vaak…
Of weet u hoe we ‘redelijke bandbreedte ruis’ nader kunnen definiëren en ‘operationaliseren’ (lelijke uitdrukking)? Ja, materialiteit, maar daar zitten toch nog wel meer aspecten in de mix die de discussie te veel verwarren! (een percentage zegt niks; de samenhang tussen allerlei detail-materialiteiten is heel anders dan bij de decompositie van totale post naar deel-materialiteiten aan bod kan komen, etc. – bepaald belangrijk om Statistiek en Kansrekening (twee verschillende kanten van de zaak!) nog eens op te halen. Bayesiaans of probablistisch? Als dat u niks zegt, heb ik slecht nieuws voor u.
En wat is ‘maximaal toegestane afwijking’ in een patch-proces, in IAM, in netwerkverkeer?
En wat is voldoende ruimte laten in het systeem (em toezicht, niet alles gelijk met continuous development dichtplakken met dikke pleisters?
Of werkt de hele analogie niet en gieten we toch gewoon de transactie-, logging-, etc.etc-schreef (zn, ad 2.) in beton?
Of denkt u ‘leuk idee, pacemakers, ik weet wel hoe dat uitwerkt’? Dan gaarne overleg!
[ Edited to add: ]
Enige gedachten inzake patronen:
Shannon’s signaaltheorie zal, uit de losse pols ingeschat, wel te veel op nauwkeurige ruisvermijding zijn gericht. Een ‘dB’-meetlat is sowieso te grof; misschien dat veeldimensionele Fourier-transformatie kan helpen maar I doubt it; te veel focus op signaal en te weinig op de ruis die daar integraal onderdeel van is.
En een tussenstap zou kunnen liggen in een categorisering [ Normaal het moet niet minder ruis worden; monnikenprocessie | Afwijkend maar stabiel gezond | (Abnormaal op het randje maar gezond) | Dit is niet normaal meer en kan niet gezond zijn; carnavalsstoet | Chaotisch ]
Want ik was boven vergeten te wijzen op de systeemgedragcategorieën Simpel < Gecompliceerd < Complex waarbij ons hart (ons interne SAP?? mag toch hopen van niet ...) ten minste Gecompliceerd is, en/maar hopelijk niet te veel meer.
Hierbij aansluitend past een stuk – dat eigenlijk een bibliotheek aan proefschriften verdient – Een massa (à la Canetti) tendeert naar de grootste gemene deler die snel omlaag duikt naar iets absoluut simpels, stupide, asymptotisch. Terwijl we voor de complexe omgeving de tegenlijkertijd mushroomende kleinste (?) gemene veelvoud (optimaal gebruik van diversiteit) zouden willen kunnen benutten!
Niet vergeten als hint: It is not necessary to change. Survival is not mandatory. (W. Edwards Deming).
[ Edited to add: ]
Oh, en natuurlijk kan een pacemaker prima met AI worden ingeregeld om ook relatief-bizarre maar nabij-chaotische patronen te kunnen reproduceren, als die soort van default zijn voor betreffende persoon – voor wie een standaardpatroon te weird / ongezond zou zijn.
In ieder geval voor uw viewing pleasure:
[Ja hoor eens, niet iedereen heeft dezelfde vakantiefoto’s… Dijon, een hoekje van een veel grotere winkel]
